Η ΕΞΟΔΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ

Η Ηρωική Έξοδος των Ελεύθερων Πολιορκημένων είναι ίσως η κορυφαία και η πιο συγκινητική στιγμή του Ελληνικού Αγώνα το 1821 και εντάχτηκε στα μεγαλύτερα Ελληνικά και Ευρωπαϊκά γεγονότα, εκείνης της εποχής.
Όταν μετά από 12 μήνες ασφυκτικής πολιορκίας από το ΤουρκοΑιγυπτιακό στρατό από ξηρά και θάλασσα, από βροχή από 100.000 οβίδες και 11.000 υπερασπιστές του Μεσολογγίου είδαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα να πεθαίνουν από την πεινά και όσοι ζούσαν να τρέφονται με τα πιο σιχαμερά ζώα της γης (ποντίκια, γάτες, σκυλούς, Γαϊδούρια, αλμυρίκια ), να πίνουν νερό με αλάτι και αίμα και με χωρίς καμία ελπίδα, οι υπερασπιστές του Μεσολογγίου δεν εννοούσαν να παραδοθούν.
Η Ελληνική Σημαία κυμάτιζε υπερήφανα στις επάλξεις των τειχών στο Ιερό Μεσολόγγι και η απάντηση τους προς τους τούρκους για παράδοση ήταν:

«ΤΑ ΚΛΕΙΔΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΚΡΕΜΑΣΜΕΝΑ ΣΤΙΣ ΜΠΟΥΚΕΣ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΙΩΝ . ΕΛΑΤΕ ΝΑ ΤΑ ΠΑΡΕΤΕ.»

Κι ενώ την στιγμή εκείνη που ο θάνατος από την δυσβάστακτη πεινά ήταν διάχυτος ανάμεσα τους, θα περίμενε κάνεις ότι θα παραδώσουν το Μεσολόγγι.
Αλλά οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι με χαρακτηριστική νηφαλιότητα κι αταραξία παίρνουν την ιστορική απόφαση της ηρωικής Εξόδου στις 10 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1826.
Ήξεραν ότι ο δρόμος προς την ελευθερία θα είναι αιματοβαμμένος και πολλές γυναίκες ντύθηκαν αντρίκεια και αρματώθηκαν έτσι ώστε κατά την μάχη να πεθάνουν πολεμώντας αποφεύγοντας την αιχμαλωσία.
Επίσης αποφάσισαν όταν θα γίνει η έξοδος στον δρόμο προς την σωτηρία όποιος βρίσκει πληγωμένο υποχρεούται να το βοήθα να τον παίρνει σηκωμένο με τα άρματα του στους ώμους του. Να μην παρθεί καμία αρματωσιά συντρόφου πληγωμένου η αδύνατου και όποιος παραβεί τον όρκο άμα επιζούσε θα θεωρηθεί προδότης .
Όλοι αποχαιρέτησαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα και ζήτησαν συχώρεση ο ένας από τον άλλον λέγοντας :

«ΕΚΕΙΘΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΔΕΡΦΟΥΣ ΕΔΩΘΕ ΜΕ ΤΟ ΧΑΡΟ.» ΚΑΙ
«ΚΑΛΗ ΑΝΤΑΜΩΣΗ ΣΤΟΝ ΑΛΛΟ ΚΟΣΜΟ.»

Ώρα 9 το βραδύ της 10 Απρίλιου 1826 οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι πορεύονται προς την μεγάλη θυσία, ανοίγουν δρόμους προς την ελευθερία προσπαθώντας να διασπάσουν τον κλοιό των ΤουρκοΑιγυπτίων και Αλβανών.
Η γη σειέται, τα βουνά γύρω αντιλαλούν την δόξα του Μεσολογγίου από τα κανονιά που το χτυπούσαν κι ο κάμπος βγάζει φωτιές από τα σπαθιά των ηρώων.
Το πρωί ο ματωμένος ήλιος ξεπροβάλει δειλά δειλά και μέσα από τους καπνούς βρίσκει τον κάμπο και την λιμνοθάλασσα κατακόκκινη από το αίμα των ηρώων.
Παντού κορμιά ανδρών ~ γυναικών ~ νέων ~ γέρων ακόμα και βρεφών στους βαλτούς ~στον κάμπο ~ στις ρεματιές και στα φαράγγια.
Επίσης όλα τα αγόρια αποκεφαλιστήκαν εκτός όσα ήταν κάτω των 12 ετών που μαζί με τα κορίτσια και τις γυναίκες αιχμαλωτίστηκαν και σύρθηκαν στα σκλαβοπάζαρα.
Η αυλαία της μεγάλης τραγωδίας πέφτει με τον μπουρλοτιέρη της Εξόδου , τον γέρο Καψάλη.
Ο γέρο-Καψάλης σαν ντελάλης θανάτου λίγες ώρες πριν από την Έξοδο, περνώντας αργά αργά από τα σοκάκια φώναζε : ΟΠΟΙΟΙ ΓΕΡΟΙ ΚΑΙ ΑΡΡΩΣΤΟΙ ΘΕΝΕ ΝΑ ΒΡΟΥΝΕ ΓΡΗΓΟΡΟ ΚΑΙ ΤΙΜΗΜΕΝΟ ΘΑΝΑΤΟ ΝΑ ΄ΡΘΟΥΝ ΤΟ ΒΡΑΔΥ ΣΤΟ ΤΖΕΜΠΙΧΑΝΕ.
Μετά μάζεψε όσο μπαρούτι είχε στο σπίτι του και μαζί με 400 γυναικόπαιδα, τραυματίες και ανήμπορους ταμπουρώθηκαν και ανέμεναν τους τούρκους.
Στα παραθύρια έβαλε τις πιο νέες γυναίκες , να τις δουν οι εχθροί να μαζευτούν.
Όταν πλέον το Καψαλέικο ήταν γεμάτο τούρκους, ο Καψάλης κάνει το σταυρό του , όλοι τον μιμούνται και μ' αναμμένο το δαδί, ζυγώνει τα μπαρουτοβάρελα φωνάζοντας, ΜΝΗΣΘΗΤΙ ΜΟΥ, ΚΥΡΙΕ, βάζει φωτιά παίρνοντας 1000 τούρκους μαζί του.

«ΤΟ ΜΙΣΟΛΟΓΓΙ ΣΚΕΛΕΘΡΟ, ΓΥΜΝΟ, ΞΕΣΑΡΚΩΜΕΝΟ,
ΔΕΝ ΠΑΡΑΔΙΔΕΙ Τ΄ ΑΡΜΑΤΑ, ΔΕ ΓΕΡΝΕΙ ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ,
ΚΡΑΤΕΙ ΓΙΑ ΝΕΚΡΟΘΑΦΤΗ ΤΟΥ ΤΟ ΧΡΙΣΤΟ ΤΟΝ ΚΑΨΑΛΗ.»

Η συνειδητή θυσία και το εθελούσιο Ολοκαύτωμα των υπερασπιστών του Μεσολογγίου έγινε Φάρος του Γένους και παράδειγμα Λευτεριάς όλης της Ευρώπης.
Κανένας Υπερασπιστής του Μεσολογγίου (Άντρες, Γυναίκες και Παιδιά ) δεν λύγισε δεν έκανε πίσω.
Οι υπερασπιστές στο Μεσολόγγι δεν ήταν μονό από το Μεσολόγγι, πολλοί καταγόντουσαν, από την ευρύτερη περιοχή του Μεσολογγίου, την ευρύτερη περιφέρεια του νομού και όχι μονό.
Ρουμελιώτες, Ηπειρώτες, Επτανήσιοι, Μακεδόνες όλη η ελληνική παλικαριά έσμιξε στο Μεσολόγγι και μαζί τους αρκετοί Φιλέλληνες ταπείνωσαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία και όταν έφτασε η μεγάλη στιγμή της Ηρωικής Εξόδου, δεν σκέφτονται τίποτα άλλο , παρά την τιμή και την ελευθερία τους.
Δεν τους τρομάζει ο θάνατος παρά μονό η αιχμαλωσία.

«ΔΕΝ ΚΛΑΙΝΕ ΓΙΑ ΤΟ ΣΚΟΤΩΜΟ, ΠΟΥ ΘΕ ΝΑ ΣΚΛΑΒΩΘΟΥΝΕ.
ΜΟΝ’ ΚΛΑΙΝΕ ΓΙΑ ΤΟ ΣΚΛΑΒΩΜΟ ΠΟΥ ΘΕ ΝΑ ΣΚΛΑΒΩΘΟΥΝΕ.»

Οι υπερασπιστές του Μεσολογγίου ονομαστήκαν Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, στάθηκαν ακλόνητοι στις αρχές τους, με απαράμιλλο θάρρος, υπεράσπισαν την πατρίδα τους και το σπίτι τους και υπέμειναν με αλύγιστη καρτερία την στιγμή της λευτεριάς.
Όμως τη Λευτεριά τους έμελε να την κερδίσουν κάνοντας την Έξοδο του Μεσολογγίου και έγραψαν με το αίμα τους την πιο λαμπρή σελίδα όχι μονό για το Μεσολόγγι αλλά και για όλο το Ελληνικό Έθνος.
Η Έξοδος του Μεσολογγίου ενσαρκώνει την ιδέα της Ελευθερίας , του Πατριωτισμού και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, και τότε και τώρα.

«Α , ΤΗΝ ΠΑΝΩΡΙΑ ΛΕΥΤΕΡΙΑ
ΚΑΝΕΝΑΣ ΜΗ ΞΕΧΑΣΕΙ
ΠΩΣ ΑΚΡΙΒΑ ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΜΑΣ
ΤΗΝ ΕΧΟΥΝ ΑΓΟΡΑΣΕΙ»